Medische Encyclopedie
Inhoud
- Wat doet vedolizumab en waarbij gebruik ik het?
- Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
- Mag ik vedolizumab gebruiken met andere medicijnen?
- Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
- Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
- Hoe gebruik ik dit medicijn?
vedolizumab
Vedolizumab remt afweerreacties in de darmen. Vedolizumab is een biologisch medicijn (biological). Dit betekent dat het medicijn wordt gemaakt van eiwitten van levende cellen, zoals bacteriën, schimmels of cellen van planten of dieren.
Artsen schrijven het voor bij de langdurige darmziekten ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Ook schrijven artsen het voor bij pouchitis, een ontsteking van de ‘pouch’ die u krijgt bij een bepaalde operatie voor darmziektes zoals colitis ulcerosa.
Wat doet vedolizumab en waarbij gebruik ik het?
Ziekte van Crohn
Verschijnselen
Bij de ziekte van Crohn zijn delen van de darm ontstoken. De ontsteking veroorzaakt buikpijn, koorts, diarree, moeheid en gewichtsverlies. Periodes met weinig klachten worden afgewisseld met periodes waarin de ziekte opvlamt.
Oorzaak
De precieze oorzaak van de ziekte van Crohn is niet bekend. Waarschijnlijk is het afweersysteem in de war en valt deze goede bacteriën in de darm aan. Hierdoor ontstaat een ontsteking die de darmen verder beschadigt. Meestal zitten de ontstekingen in het laatste deel van de dunne darm en in het eerste deel van de dikke darm. De ontsteking dringt diep door tot de spierlagen van de darmen. Door de langdurige ontsteking ontstaan verdikkingen in de darm, waar de poep moeilijk langs kan. Ook ontstaan verbindingsbuisjes (fistels) van de darm naar andere organen, zoals de blaas, de vagina en tussen delen van de darm.
Behandeling
De behandeling is bedoeld om de pijn en ontsteking te remmen en verdikkingen en fistels in de darmen te voorkomen. Voor de behandeling van colitis ulcerosa volgt uw arts meestal een stappenplan.
Uw arts schrijft eerst een medicijn voor dat werkt op de ontstekingsplek en zo min mogelijk bijwerkingen geeft (stap 1). Als dit niet werkt kan uw arts een sterker medicijn uit de volgende medicijngroep kiezen (stap 2). Deze werken vaak ook op andere plekken in het lichaam, hierdoor kunnen ze meer bijwerkingen veroorzaken. Bij ernstigere vormen van ziekte of bij fistels schrijft uw arts vaak sneller krachtige medicijnen voor (stap 3 en/of stap 4).
Stap 1: 5-ASA-medicijnen, zoals mesalazine of sulfasalazine.
Stap 2: bijnierschorshormonen (corticosteroïden) in klysma’s of als tabletten om in te nemen.
Stap 3: medicijnen die de hele afweer onderdrukken (immunosuppressiva), zoals azathioprine.
Stap 4: biologische medicijnen, zoals de TNF-alfa-remmer infliximab.
Helpen deze medicijnen onvoldoende of mag u ze niet gebruiken? Dan kan uw arts vedolizumab voorschrijven.
Werking en effect
Vedolizumab bindt speciaal aan de immuuncellen die ontstekingen veroorzaken in darmen. Door deze binding kunnen de immuuncellen niet meer van het bloed naar de darmen gaan. Hierdoor vermindert de ontsteking. Vedolizumab remt dus alleen de afweerreacties in de darmen. Het afweersysteem in de rest van het lichaam blijft werken.
Vedolizumab vermindert de klachten, zoals diarree en buikpijn. Het kan 14 weken duren voor u het effect merkt.
Colitis ulcerosa
Verschijnselen
Colitis ulcerosa is een langdurige ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. Hierdoor heeft u vaak ernstige diarree, meestal met bloed en slijm erbij. Andere klachten zijn buikpijn, koorts, uitdrogingsverschijnselen, bloedarmoede en gewichtsverlies. Periodes met weinig klachten worden afgewisseld met periodes waarin de ziekte opvlamt.
Oorzaak
Colitis ulcerosa is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het afweersysteem de eigen lichaamscellen aanvalt, in dit geval van de darmen. Hierdoor ontstaat een ontsteking die de darmen verder beschadigt. Meestal zitten deze ontstekingen in het laatste deel van de dikke darm. Na een tijd kan de ziekte zich uitbreiden naar de rest van de dikke darm.
Behandeling
Voor de behandeling van colitis ulcerosa volgt uw arts meestal een stappenplan. Uw arts schrijft eerst een medicijn voor dat op de ontstekingsplek werkt en zo min mogelijk bijwerkingen geeft (stap 1). Als dit niet werkt kan uw arts een sterker medicijn uit de volgende medicijngroep kiezen (stap 2). Deze werken vaak ook op andere plekken in het lichaam, hierdoor kunnen ze meer bijwerkingen veroorzaken.
Bij ernstigere vormen van ziekte of bij fistels begint de arts vaak sneller met krachtige medicijnen (stap 3 en/of stap 4).
Stap 1: 5-ASA-medicijnen, zoals mesalazine of sulfasalazine.
Stap 2: bijnierschorshormonen (corticosteroïden) in klysma’s of als tabletten om in te nemen.
Stap 3: medicijnen die de hele afweer onderdrukken (immunosuppressiva), zoals azathioprine.
Stap 4: biologische medicijnen, zoals de TNF-alfa-remmer infliximab.
Helpen deze medicijnen onvoldoende of mag u ze niet gebruiken? Dan kan uw arts vedolizumab voorschrijven.
Werking en effect
Vedolizumab bindt speciaal aan de immuuncellen die ontstekingen veroorzaken in darmen. Door deze binding kunnen de immuuncellen niet meer van het bloed naar de darmen gaan. Hierdoor vermindert de ontsteking. Vedolizumab remt dus alleen de afweerreacties in de darmen. Het afweersysteem in de rest van het lichaam blijft werken.
Vedolizumab maakt de klachten minder, zoals diarree en buikpijn. Het kan 10 weken duren voor u het effect merkt.
Infecties van het maagdarmkanaal
Bij een operatie voor darmziektes zoals colitis ulcerosa kan uw arts uw dikke darm weghalen. Er wordt dan een ‘pouch’ (zakje) gemaakt van een stuk van de dunne darm. Deze pouch neemt de rol van de endeldarm over: het vangt ontlasting (poep) op totdat u naar het toilet gaat.
Verschijnselen
Bij pouchitis is de pouch ontstoken. U kunt last krijgen van diarree, buikpijn, krampen en koorts. Ook kunt u problemen hebben met poepen, zoals diarree en vaak naar het toilet moeten.
Verschijnselen
Ontsteking van de pouch kan komen omdat er andere bacteriën gaan leven in het stukje darm na de pouch-operatie. Deze bacteriën kunnen schadelijk zijn en zorgen voor een infectie. Of uw afweersysteem reageert sterk op de bacteriën, waardoor u een ontsteking krijgt.
Behandeling
Bij het maken van een pouch krijgt u vaak het advies om probiotica te gebruiken. Dat zijn gezonde bacteriën die de kans verkleinen dat de verkeerde bacteriën de overhand krijgen in de pouch. Zo heeft u minder kans op pouchitis.
Bij pouchitis schrijft uw arts antibiotica voor, zoals metronidazol, om de ziekmakende bacteriën te doden. Verder kan uw arts middelen voorschrijven die de ontsteking remmen, zoals vedolizumab.
Werking en effect
Vedolizumab bindt speciaal aan de immuuncellen die ontstekingen veroorzaken in darmen. Door deze binding kunnen de immuuncellen niet meer van het bloed naar de darmen gaan. Hierdoor vermindert de ontsteking. Vedolizumab remt dus alleen de afweerreacties in de darmen. Het afweersysteem in de rest van het lichaam blijft werken.
Vedolizumab maakt de klachten minder, zoals diarree en buikpijn. Het kan 10 weken duren voor u het effect merkt.
Lees meer over infecties van het maagdarmkanaal . “
Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)
Hoofdpijn
Verkoudheid
Zelden keelpijn, verstopte neus en hoesten.
Gewrichtspijn
Zelden rugpijn, spierkrampen of spierzwakte.
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Meer kans op infecties, zoals (buik)griep en infectie van bepaalde delen van de luchtwegen.
Zeer zelden huidinfecties, schimmelinfecties in de mond of vagina en koude rillingen. Krijgt u koorts of verschijnselen van een infectie? Waarschuw dan altijd uw arts.
Verhoogde bloeddruk. Heeft u al een hoge bloeddruk? Dan zal uw arts uw bloeddruk regelmatig controleren.
Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, verstopping, opgeblazen gevoel, winden laten, aambeien, scheur of ontsteking bij het poepgat.
Eczeem, rode huid en acne (puistjes).
Moeheid
Zweten in de nacht.
Milde reactie op het infuus, tijdens of binnen 2 uur na het infuus. De verschijnselen zijn bijvoorbeeld overgevoeligheidsreacties zoals huiduitslag, galbulten en jeuk. Maar u kunt ook irritatie en pijn op infuusplaats krijgen.
Meestal zijn deze reactie licht tot matig en gaan vanzelf weg. Uw arts of verpleegkundige kan het infuus langzamer laten inlopen of het infuus tijdelijk stoppen.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Ernstigere reactie op het infuus. Dit zijn klachten als piepend ademhalen, kortademigheid, snellere hartslag of bloeddruk, blozen.
Bij ernstige reacties moet het infuus meteen worden gestopt. Deze infuusreacties komen het vaakst voor bij het eerste en tweede infuus. Bij een volgend infuus kan uw arts medicijnen voorschrijven om van tevoren te gebruiken, zodat u minder last heeft van deze klachten. Het gaat dan om de pijnstiller paracetamol, medicijnen tegen allergie en bijnierschorshormonen (corticosteroïden).
Wazig zien
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Mag ik vedolizumab gebruiken met andere medicijnen?
Er zijn van dit middel geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.
Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.
Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
Zwangerschap
Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Wel is bekend dat dit medicijn de afweer van de baby kan onderdrukken (immunosuppressie).
Bespreek samen met uw arts wat de mogelijke opties zijn. Is de ziekte rustig? Dan kunt u mogelijk halverwege de zwangerschap stoppen met dit medicijn. Om het risico op immunosuppressie bij de baby kleiner te maken.
Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. De kans dat dit medicijn in de moedermelk komt is klein. Als het toch in de moedermelk komt, is het waarschijnlijk niet schadelijk voor de baby. Er zijn tot nu toe geen bijwerkingen bij het kind gemeld.
Hoe gebruik ik dit medicijn?
Hoe?
Infuus: u krijgt het medicijn in het ziekenhuis. Het infuus duurt een half uur. Tijdens en na het infuus zal uw arts of verpleegkundige u goed in de gaten houden, omdat reacties op het infuus kunnen ontstaan (zie Bijwerkingen).
- Eerste 2 infusen: uw arts of verpleegkundige zal u nog 2 uur na het infuus goed in de gaten houden.
- Na de eerste twee infusen: uw arts of verpleegkundige zal u nog 1 uur na het infuus goed in de gaten houden.
Na de eerste 2 infusen kunt u het medicijn ook zelf gaan toedienen. U krijgt dan instructie van de arts of verpleegkundige. Vedolizumab moet u vlak onder de huid van de buik of dij ingespuiten. Kies steeds een andere injectieplaats. Zorg ervoor dat de plek waar u gaat injecteren niet beschadigd, rood of verhard is, of een blauwe plek heeft.
Wanneer?
Dit medicijn krijgt u in een schema. Na het eerste infuus volgt na 2 weken een tweede. 4 weken na de tweede volgt het derde infuus. Daarna krijgt u bij iedere 8 weken een infuus. Soms kunt u ook iedere 4 weken een infuus krijgen als u minder reageert op dit medicijn.
Als u het zelf onder de huid gaat inspuiten, moet u vedolizumab iedere 2 weken gebruiken.
Hoelang?
Het kan aantal weken duren voor u merkt dat het medicijn werkt. Als het niet werkt heeft het geen zin om dit medicijn verder te gebruiken. Als het medicijn wel werkt kan u het langdurig gebruiken.
- Colitis ulcerosa: na 10 weken infuus moet duidelijk merkbaar zijn dat het medicijn werkt.
- Ziekte van Crohn: na 14 weken infuus moet duidelijk merkbaar zijn dat het medicijn werkt.
- Pouchitis: na 14 weken infuus moet duidelijk merkbaar zijn dat het medicijn werkt.